Εορτολόγιο Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2023 – Ψυχοσάββατο Αγίου Δημητρίου
Το Εορτολόγιο του Σαββάτου 21 Οκτωβρίου 2023. Ποιοι Άγιοι Γιορτάζουν Σήμερα:
Ο Όσιος Ιλαρίων ο Μέγας. Η Ανακομιδή του Ιερού Λειψάνου του Οσίου Χριστοδούλου του Θαυματουργού του εν Πάτμω. Η Αγία Θεοδότη και ο Άγιος Σωκράτης ο Πρεσβύτερος οι Μάρτυρες. Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας ο εκ Μονεμβασίας. Ο Όσιος Φιλόθεος ο Αγιορείτης. Ο Άγιος Ευκράτης ο Οσιομάρτυρας. Η Αγία Ούρσουλα. Ψυχοσάββατο Αγίου Δημητρίου.
Δημήτριον νύττουσι λόγχαι Χριστέ μου, Ζηλοῦντα πλευρᾶς λογχονύκτου σῆς πάθος. Εἰκοστῇ μελίαι Δημήτριον ἕκτῃ ἀνεῖλον.
Εορτολόγιο Σάββατο 21 Οκτωβρίου 2023 – Ψυχοσάββατο Αγίου Δημητρίου
Η ιδιαίτερη μέριμνα της Εκκλησίας για τους κεκοιμημένους. Μέσα στην ιδιαίτερη μέριμνά της για τους κεκοιμημένους η αγία Ορθόδοξη Εκκλησιά μας έχει καθορίσει ξεχωριστή ημέρα της εβδομάδος γι’ αυτούς. Όπως η Κυριακή είναι η ημέρα της αναστάσεως του Κυρίου, ένα εβδομαδιαίο Πάσχα, έτσι το Σάββατο είναι η ημέρα των κεκοιμημένων, για να τους μνημονεύουμε και να έχουμε κοινωνία μαζί τους.
Σε κάθε προσευχή και ιδιαίτερα στις προσευχές του Σαββάτου ο πιστός μνημονεύει τους οικείους, συγγενείς και προσφιλείς, ακόμη και τούς εχθρούς του που έφυγαν από τον κόσμο αυτό, αλλά ζητά και τις προσευχές της Εκκλησίας γι’ αυτούς.
Στο δίπτυχο, που φέρνουμε μαζί με το πρόσφορο για τη θεία Λειτουργία, αναγράφονται τα ονόματα των ζώντων και των κεκοιμημένων, τα οποία μνημονεύονται.
Σε ετήσια βάση η Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα.
Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και
Ψυχοσάββατο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.
Βέβαια η αγάπη των ανθρώπων για τους δικούς τους, που δεν ζουν πια μαζί τους, δημιούργησε την εκκλησιαστική παράδοση άλλων τεσσάρων ψυχοσάββατων, που δεν συμπεριλαμβάνονται όμως στο Τυπικό της Εκκλησίας μας.
Αυτά είναι, το ψυχοσάββατο της Τυρινής, το Σάββατο της πρώτης εβδομάδος των νηστειών, όπου και εορτάζουμε το «δια κολλύβων» θαύμα του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος, το Σάββατο του Λαζάρου και για τους Θεσσαλονικείς, αλλά και σε όλη τη Βόρειο Ελλάδα και στη Μακεδονία και στη Θράκη, υπάρχει κι ένα τρίτο καθιερωμένο ως Ψυχοσάββατο που σχετίζεται με τους εορτασμούς του πολιούχου της πόλεως Θεσσαλονίκης, Αγίου Δημητρίου.
Αυτό είναι το Σάββατο πριν την εορτή του Αγίου Δημητρίου, του πολιούχου και προστάτη της Θεσσαλονίκης. Ονομάζεται έτσι γιατί τελείται το Σάββατο πριν από την εορτή του Αγίου Δημητρίου. Ας μη ξεχνάμε ότι ο Άγιος Δημήτριος είναι πολιούχος και προστάτης όλης της Μακεδονίας.
Πως δημιουργήθηκε αυτό το Ψυχοσάββατο;
Όπως σημειώνει ο μακαριστός καθηγητής της λειτουργικής Ι. Φουντούλης, η εορτή του Αγίου Δημητρίου είναι το χρονικό σημείο όπου οι κτηνοτρόφοι κατεβάζουν τα ζωντανά από τα ψηλά βουνά στις περιοχές που θα ξεχειμωνιάσουν.
Συνήθως κτηνοτρόφοι και γεωργοί εξαιτίας της απασχόλησης τους δεν προλάβαιναν τα δυο άλλα ψυχοσάββατα. Έτσι αναζητούσαν χρονική στιγμή και ευκαιρία να προσευχηθούν στην Εκκλησία για τους κεκοιμημένους τους.
Λίγες ημέρες πριν την μεγάλη εορτή του Αγίου Δημητρίου ήταν το καλύτερο χρονικό διάστημα. Έτσι σιγά σιγά επεκτάθηκε και καθιερώθηκε σε Μακεδονία και Θράκη.
Είναι απαραίτητο;
Είναι προσευχή της Εκκλησίας για τους κεκοιμημένους. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ωφελεί τις ψυχές των ανθρώπων μας που αναχώρησαν από τη ζωή αυτή. Κάθε ευκαιρία που μας προσφέρει η μάνα μας Εκκλησία μόνο καλό μπορεί να είναι.
Άλλη μια ευκαιρία για προσευχή.
Άλλη μια ευκαιρία για επικοινωνία με τον Πατέρα μας.
Άλλη μια ευκαιρία να δείξουμε αγάπη στους ανθρώπους μας.
Λειτουργική μας Παράδοση
Στη λειτουργική μας Παράδοση έχουμε εκτός της Μεγάλης Εβδομάδας του Κυρίου μας κι άλλες εβδομάδες, ή άλλους κύκλους μεγάλων εορτών που τείνουν να μοιάσουν προς τη Μεγάλη Εβδομάδα του Πάσχα. Αυτή είναι μία μιμητική καλή πράξη που άρχισε πολύ παλαιά και είναι θα λέγαμε η γενεσιουργός μητέρα όλων των άλλων μεγάλων εορτών, σε υμνογραφία και νηστεία.
Έτσι της εορτής του Αγίου Δημητρίου προηγείται Μεγάλη Εβδομάδα που καθιερώθηκε τελευταίως ανελλιπώς, κάθε χρόνο στην αγιοτόκο Θεσσαλονίκη, προνοία του οικείου Παναγιωτάτου Μητροπολίτου.
Το Σάββατο που προηγείται της Εβδομάδας του Αγίου Δημητρίου, υπάρχει ως τρίτο Ψυχοσάββατο για το οποίο κάναμε λόγο παραπάνω.
Χαρακτηρίζεται και ως «το ψυχοσάββατο των Θεσσαλονικαίων».
Διαβάστε επίσης και δείτε εικόνες από την Κρύπτη του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης.
Ποιοι Γιορτάζουν σήμερα
Θεοδότη, Θεόδοτος.
Ευκράτης, Εύκρατος, Ευκρατάς, Ευκρατία, Ευκρατούλα, Ευκρασία.
Ιλαρίων.
Ούρσουλα, Ορσαλία.
Σωκράτης, Σωκρατίνα, Σωκρατία.
Χριστόδουλος, Χριστοδούλη.
21 Οκτωβρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Ιλαρίωνος του Μεγάλου, του Οσίου Χριστοδούλου του εν Πάτμω, του Οσίου Φιλοθέου και του Ψυχοσαββάτου του Αγίου Δημητρίου.
