Τι συμβολίζουν όμως τα γούρια; Και τι ιστορία κουβαλούν;
Για να σας μπει καλά!
Μερικές ημέρες μάς χωρίζουν από την Πρωτοχρονιά. και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ήδη αναζητούν το πρόσωπο που θα τους κάνει ποδαρικό για να μπει… με το δεξί! Προλήψεις που βρίσκονται πια καλά εντυπωμένες στο DNA των λαών και κουβαλούν ιστορίες, μύθους αλλά και όμορφες μνήμες.
Τα γούρια έχουν γίνει αντικείμενο τέχνης, σίγουρα εμπόριο και σε κάθε περίπτωση θα είναι η πρώτη κίνηση που θα κάνουν κάποιοι μόλις το ρολόι σημάνει τα πρώτα δευτερόλεπτα του 2019. Ένα ρόδι; Μια κρεμμύδα; Ότι και να είναι αυτό, για να μπει καλά το νέο έτος.
Για αρχή το ρόδι.
Σύμβολο γονιμότητας, αφθονίας, καλοτυχίας και αιωνιότητας. Οι αρχαίοι Έλληνες πριν κατοικήσουν σε ένα νέο σπίτι έσπαγαν στο κατώφλι του ένα ρόδι… Από την άλλη το πέταλο: δύναμη, ευτυχία και προφύλαξη από το κακό μάτι. Το κρεμάμε στην κεντρική πόρτα του σπιτιού με το άνοιγμα προς τα πάνω. Αν βρεις τυχαία πέταλο, έλεγαν οι παλιοί, τότε θα έχεις μεγάλη τύχη στη ζωή σου, ειδικά αν έχει εφτά τρύπες.
Το κλειδί πάλι θεωρείται καλότυχο, γιατί συμβολίζει το μέσο που θα χρησιμοποιήσουμε για να ανοίξουμε τις πόρτες που θα μας οδηγήσουν στην ευτυχία. Στην Αρχαία Ελλάδα τα κλειδιά είχαν ιδιαίτερο συμβολισμό, καθώς αντιπροσώπευαν το κλειδί της ζωής, που ξεκλείδωνε την «πόρτα» από την οποία περνούσαν οι ευχές τους προς τους θεούς.
Ακόμα και χωρίς δραχμή, η δεκάρα παραμένει για πολλούς γούρι: είναι το σύμβολο του πλούτου. Οι παλιοί συνήθιζαν να έχουν μία δεκάρα στο πορτοφόλι τους, για να είναι πάντα γεμάτο. Ακόμα και σήμερα στα μαγαζιά υπάρχουν πολλά γούρια με δεκάρες τα οποία τα επιλέγει ο κόσμος για το γούρι της νέας χρονιάς.
Η κρεμμύδα πάλι έχει τα δικά της μυστικά. Πολύ κοινό φυτό στην Κρήτη όπου φυτρώνει άγριο. Μοιάζει με μεγάλο κρεμμύδι και δεν χρειάζεται ποτέ πότισμα. Επιβιώνει μόνο με την υγρασία. Μπορείς να έχεις την ίδια κρεμμύδα για πολλά χρόνια και αυτή πάντοτε ανθίζει γύρω στα τέλη Νοέμβρη. Ο λαός μας αγαπά την κρεμμύδα, γιατί θαυμάζει τη ζωογόνο της δύναμη και τη θέλησή της για επιβίωση ακόμα και όταν βγαίνει από το χώμα. Μια κρεμμύδα που ανθίζει πρακτικά σημαίνει ότι ο αέρας του σπιτιού είναι καλός και έχει όση υγρασία χρειάζεται.
Άλλα πρωτοχρονιάτικα γούρια είναι το κέρατο (από την κατσίκα Αμάλθεια που ήταν τροφός του Δία), η πέτρα (σταθερότητα), το βελανίδι (για Έλληνες και Κέλτες), το γκι, η ημισέληνος (βλέπε πέταλο), το κουδούνι (διονυσιακό κατάλοιπο) και άλλα, τα οποία τηρούνται ανά περιοχές.
Και είπαμε, δεν είναι μόνο οι Έλληνες προληπτικοί. Στη Δανία για παράδειγμα φαίνεται πως μας μοιάζουν κάπως, μιας και σπάνε πιάτα και χοροπηδάνε! Kάθε Πρωτοχρονιά τριγυρνούν με πιάτα και ποτήρια παραμάσχαλα και τα σπάνε στις πόρτες φίλων και συγγενών τους για να ξορκίσουν τα κακά πνεύματα και να δημιουργήσουν μια χαρούμενη ατμόσφαιρα.
Στην Ταϊλάνδη πάλι μπουγελώνονται. Το νερό θεωρείται πως εξαγνίζει την ψυχή και διώχνει μακριά τα κακά πνεύματα. Στην Ισπανία τρώνε 12 σταφύλια σε 12 δευτερόλεπτα. H παράδοση κρατά από το 1909, και σύμφωνα με αυτή όσα περισσότερα σταφύλια καταφέρεις να φας τόσο πιο καλότυχη θα είναι νέα χρονιά για τη ζωή σου. Αν δεν πνιγείς. Στη Νότια Αφρική το έχουν εξελίξει, μιας και πετάνε έπιπλα από το παράθυρο. Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, το να πετάς έπιπλα και συσκευές από τα παράθυρα θεωρείται ως ένα μήνυμα προς το σύμπαν πως είσαι έτοιμος να αφήσεις στην άκρη τα παλιά και να κάνεις μια νέα αρχή.
Στη Λευκορωσία προετοιμάζονται για… γάμο! Ανύπαντρες κοπέλες κάθονται στη σειρά, με έναν δίσκο γεμάτο καλαμπόκι μπροστά τους, και ένας κόκορας θα πρέπει να επιλέξει από πού θα φάει. Από εκεί που θα φάει, αυτή η κοπέλα θα παντρευτεί πρώτη.
Στην Ιαπωνία χτυπούν τις καμπάνες 108 φορές, καθώς σύμφωνα με τη βουδιστική παράδοση, ο αριθμός 108 συμβολίζει –χοντρικά– την καθαρότητα της ψυχής. Στη Χιλή θυμούνται τους νεκρούς και συγκεντρώνονται σε νεκροταφείο για να δείξουν πως δεν ξεχνούν όσους έφυγαν από κοντά τους.
Στη Σκωτία έχουν όπως και στην Ελλάδα το «ποδαρικό». Ο επισκέπτης δεν πρέπει να έρθει με άδεια χέρια, αλλά να φέρει το κατιτίς του
. Στη Βόρεια Αμερική έχουν για γούρι το λαγοπόδαρο. Εντάξει δεν είναι κάτι καινοφανές, μιας και το λαγοπόδαρο θεωρείται γενικά γούρι, αλλά εκεί το συνοδεύει ένας ολόκληρος μύθος: Πρώτον, δεν είναι κάθε λαγοπόδαρο γούρικο, αλλά μόνο το αριστερό. Δεύτερον, πρέπει να προέρχεται από λαγό που έχει θανατωθεί σε κυνήγι ή έχει αιχμαλωτιστεί σε νεκροταφείο. Τρίτον, σύμφωνα με άλλες πηγές, το λαγοπόδαρο θα πρέπει να παρθεί είτε όταν έχει Πανσέληνο είτε μια βροχερή Παρασκευή.
