ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ – Παραβολή των Δέκα Παρθένων
Η παραβολή των δέκα παρθένων είναι μια από τις παραβολές του Ιησού Χριστού.
Σύμφωνα με το Κατά Ματθαίον 25:1-13, δέκα παρθένες περιμένουν έναν γαμπρό. Οι πέντε έφεραν αρκετό λάδι για τις λάμπες που θα χρησιμοποιούσαν κατά την διάρκεια της αναμονής τους, ενώ οι άλλες πέντε χρειάστηκε να αγοράσουν περισσότερο λάδι μετά την καθυστέρηση της άφιξης του γαμπρού.
Οι πέντε παρθένες που ήταν προετοιμασμένες για την άφιξη του γαμπρού ανταμείφθηκαν, ενώ ο γαμπρός απαρνήθηκε τις πέντε που δεν ήταν προετοιμασμένες. Η παραβολή έχει ένα σαφές εσχατολογικό θέμα: να είστε προετοιμασμένοι για την Ημέρα της Κρίσης. Ήταν μια από τις πιο δημοφιλείς παραβολές του μεσαίωνα και είχε επιρροή στη γοτθική τέχνη, τη γλυπτική και την αρχιτεκτονική των γερμανικών και γαλλικών καθεδρικών ναών.
Στην παραβολή των Δέκα Παρθένων, ο Ιησούς αφηγείται μια ιστορία για μία ομάδα παρθένων (ίσως παράνυμφων[3]) που επέλεξε να συμμετάσχει σε έναν γάμο. Κάθε μία από τις δέκα παρθένες κουβαλούσε μια λαμπάδα ή ένα φανό λαδιού[4] καθώς περιμένουν τον ερχομό του γαμπρού ο οποίος αναμένεται να φτάσει κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πέντε από τις παρθένες ήταν σοφές και έφεραν λάδι για τους λαμπτήρες τους. Πέντε ήταν “ανόητες” και έφεραν μόνο τους λαμπτήρες τους.[2]
Τα μεσάνυχτα, όλες οι παρθένες ακούνε ότι τις καλούν να βγουν και να συναντήσουν τον γαμπρό. Συνειδητοποιώντας ότι οι λάμπες τους έχουν σβήσει, οι ανόητες παρθένες ζητούν από τις σοφές λάδι, αλλά αρνούνται, λέγοντας ότι σίγουρα δεν θα είναι αρκετό για να το μοιραστούν. Ενώ οι ανόητες παρθένες προσπαθούν να πάρουν περισσότερο λάδι, ο γαμπρός φτάνει. Οι σοφές παρθένες τον συνοδεύουν στη συνέχεια στον εορτασμό του. Οι άλλες φτάνουν πολύ αργά και αποκλείονται απο την γιορτή.[2]
ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ – Παραβολή των Δέκα Παρθένων
Συμπέρασμα
Αυτός ο πίνακας του Ιερώνυμου Φράνκεν του Νεότερου (περ. 1616) δίνει μια ηθικολογική ερμηνεία της παραβολής.
Αυτός ο πίνακας του Ιερώνυμου Φράνκεν του Νεότερου (περ. 1616) δίνει μια ηθικολογική ερμηνεία της παραβολής.
Ο Ιησούς εξηγεί στον απόστολο Ματθαίο και τους λοιπούς αποστόλους:
Η βασιλεία των ουρανών θα είναι ομοία με δέκα παρθένους, αι οποίαι επήραν τους λύχνους των και εβγήκαν εις προϋπάντησιν του νυμφίου, που θα ήρχετο κατά την νύκτα δια να παραλάβη την νύμφην… Λοιπόν να είσθε άγρυπνοι και έτοιμοι, όπως αι φρόνιμοι παρθένοι, διότι δεν γνωρίζετε την ημέρα ούτε την ώραν, κατά την οποίαν ο υιός του ανθρώπου, ο νυμφίος της Εκκλησίας, ο Κυριος και κριτής της οικουμένης, έρχεται.[5]
Ερμηνείες
Η παραβολή είναι μια από τις ακολουθίες απαντήσεων μίας ερώτησης που τέθηκε στον Ιησού Χριστό απο τους μαθητές του και αναφέρεται στο Κατά Ματθαίον 24:3:
Πες μας, πότε θα γίνουν αυτά, και ποιο σημάδι θα δείξει πως πλησιάζει η παρουσία σου και η συντέλεια του κόσμου;[6]
Άλλες παραβολές που χρησιμοποίησε ο Ιησούς σε αυτή τη σειρά απαντήσεων περιλαμβάνουν την παραβολή της εκκολαπτόμενης συκιάς (κατά Ματθαίον 24:32-35, να μην γίνει σύγχιση με την παραβολή της καταρραμένης συκιάς) και την παραβολή του πιστού δούλου. (Κατά Ματθαίον 24:45-51 Αρχειοθετήθηκε 2020-02-12 στο Wayback Machine.). Η παραβολή των Δέκα Παρθένων ενισχύει το κάλεσμα για ετοιμότητα ενόψει της αβέβαιης στιγμής αυτού του δεύτερου ερχομού.[3] Έχει περιγραφεί ως «παρατηρητική παραβολή».[7]
Σε αυτήν την παραβολή, ο Ιησούς Χριστός είναι ο γαμπρός,[7][3] επαναλαμβάνει την εικόνα της Παλαιάς Διαθήκης του Θεού ως γαμπρού στο Ιερεμίας 2:2 και οι παρθένες είναι οι Χριστιανοί.[8] Ο Ρ. Τ. Φρανς δηλώνει ότι η συγκεκριμένη παραβολή είναι «μια προειδοποίηση που απευθύνεται σιγκεκριμένα σε εκείνους που βρίσκονται στο ναό και λέει ότι δεν πρέπει να υποθέσουν πως το μέλλον τους είναι άνευ όρων.».[3]
Η παραβολή δεν επικρίνει τις παρθένες που κοιμήθηκαν κατά την αναμονή τους, καθώς και οι δύο ομάδες το έκαναν,[4] αλλά επειδή δεν ήταν προετοιμασμένες καθώς δεν έφεραν λάδι (δεν είναι σαφές εάν οι “ανόητες” παρθένες κατάφεραν τελικά να αγοράσουν λάδι εκείνο το βράδυ καθώς τα καταστήματα δεν θα ήταν ανοιχτά).[9][10]
Ο μελετητής της Καινής Διαθήκης, Νταν Ο. Βάια, θεωρεί την ιστορία των παρανύμφων ως παράδειγμα μιας τραγικής παραβολής με μια ανεστραμμένη πλοκή.[11] Η αυξανόμενη δράση της παραβολής είναι η προετοιμασία για τον ερχομό του γαμπρού, αλλά εμφανίζεται μια κρίση όταν ο γαμπρός καθυστερεί. Αυτό είναι το σημείο καμπής που οδηγεί σε καταστροφή. Μια σκηνή αναγνώρισης των πέντε ανόητων κοριτσιών εμφανίζεται πολύ αργά για να αντιστρέψει την τύχη τους. Ωστόσο, ο αναγνώστης μπορεί να επωφεληθεί από την ανοησία τους λαμβάνοντας υπόψη το μοιραίο ελάττωμα ή την αμαρτία που προκάλεσε την άρνηση του γαμπρού απέναντί τους.[12]
Φρίντριχ Γουίλχελμ Σάντοου, κομμάτι του Η Παραβολή των Σοφών και των Ανόητων Παρθένων, 1838-1842, Μουσείο Στάντελ, Φρανκφούρτη.
Φρίντριχ Γουίλχελμ Σάντοου, κομμάτι του Η Παραβολή των Σοφών και των Ανόητων Παρθένων, 1838-1842, Μουσείο Στάντελ, Φρανκφούρτη.
Ο Σπένσερ Γ. Κίμπολ έδωσε την προοπτική της Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών σχετικά με τη διαφορά μεταξύ των σοφών και των ανόητων παρθένων, και γιατί δεν μπορούσαν να μοιραστούν το λάδι:
Αυτό δεν ήταν εγωισμός ή κακία. Το είδος του λαδιού που απαιτείται για να φωτίσει τον δρόμο και το σκοτάδι δεν μπορεί να μοιραστεί. Πώς μπορεί κανείς να μοιραστεί την υπακοή, ένα μυαλό σε κατάσταση ειρήνης, μια δίκαιη ζωή, μια συσσώρευση γνώσης. Πώς μπορεί κάποιος να μοιραστεί πίστη ή μαρτυρία; Πώς μπορεί κάποιος να μοιραστεί στάσεις ζωής ή αγνότητα… Καθένας πρέπει να αποκτήσει αυτό το είδος λαδιού για τον εαυτό του.[13]
Γνησιότητα
Η παραβολή εμφανίζεται σε όλα τα αρχαία χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, με μόνο μικρές παραλλαγές σε μερικές λέξεις.[14] Οι σχολιαστές και οι μελετητές της Βίβλου δεν συμφωνούν απόλυτα για τη φύση της παραβολής: εάν πρόκειται για μια αυθεντική παραβολή του Ιησού ή είναι βασισμένη σε μια αυθεντική παραβολή αλλά έχει τροποποιηθεί σημαντικά, ή εξ ολοκλήρου πρόκειται για μια εφεύρεση της πρώιμης Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον Γιαν Λάμπρεχτ, «ένας σημαντικός αριθμός μελετητών στην πραγματικότητα υποθέτει ότι η παραβολή των «Σοφών και ανόητων Παρθένων» τελικά ανήκει στον Ιησού».[15] Άλλοι μελετητές πιστεύουν ότι αυτή η παραβολή έχει επιμεληθεί μόνο ελαφρά.[16]
Το επιχείρημα για τροποποίηση οφείλεται στην εσχατολογική φύση της παραβολής, η οποία φαίνεται να μιλάει πιο άμεσα στην κατάσταση της Πρώιμης Εκκλησίας παρά στην κατάσταση κατά τη διάρκεια της ζωής του Ιησού.[8] Για παράδειγμα, η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων του Σεμιναρίου του Ιησού (μια ομάδα περίπου 50 βιβλικών κριτικών και μελετητών και 100 λαϊκών που ιδρύθηκε το 1985 από τον Ρόμπερτ Φανκ), χαρακτήρισε την παραβολή ως κάτι παρόμοιο με κάτι που ο Ιησούς θα μπορούσε να έχει πει ή δήλωσαν πως απλά είναι αυθεντική.[17]
Ο Μπαρτ Έρμαν έγραψε ότι η παραβολή έχει νόημα στο πλαίσιο της Εκκλησίας κατά τη χρονική περίοδο πριν από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, γύρω στο 60-90 μ.Χ. Πολλοί πρώιμοι Χριστιανοί πίστευαν ότι η Δευτέρα Παρουσία του Ιησού και η ίδρυση της Βασιλείας του Θεού ήταν επικείμενη, αλλά αυτό δεν συνέβη. Στην παραβολή, ο γαμπρός έχει «καθυστερήσει». Η παραβολή είναι λοιπόν μια ενθάρρυνση για τους Χριστιανούς που περίμεναν ότι ο Ιησούς θα είχε ήδη επιστρέψει.
