Τι είναι η αγάπη στην πράξη;
Ακούμε πολλά για την αγάπη και συνήθως είναι πολύ όμορφα. «Η Αγάπη είναι η μόνη αλήθεια», «η Αγάπη είναι φως», «η Αγάπη γιατρεύει τα πάντα», «η Αγάπη είναι η απάντηση σε όλα», «η Αγάπη απελευθερώνει» κλπ. Τι είναι τελικά η αγάπη; Κάτι όμορφο; Κάτι το απόλυτο; Ξέρουμε να αγαπάμε οι άνθρωποι;
Τα πρότυπα αγάπης
Αν ξεκινήσουμε να δούμε από που αντλούμε τα πρότυπά μας για την αγάπη θα καταλάβουμε ότι προέρχονται από την κοινωνία όπου ζούμε και τις προσλαμβάνουσές μας. Στον δυτικό κόσμο τα πρότυπα αγάπης τα λαμβάνουμε από τα βιβλία που διαβάζουμε, από τις ταινίες που βλέπουμε, από τα τραγούδια και από τα ποιήματα. Πώς όμως παρουσιάζεται η αγάπη σε αυτά τα μέσα;
Συνήθως επικρατούν οι ιδέες του ρομαντισμού, όπου οι έρωτες είναι δυνατοί, κρατούν για πάντα, τα συναισθήματα είναι βαθιά και η αφοσίωση αιώνια. Αυτό το οποίο παραλείπουμε να παρατηρήσουμε είναι όμως ότι συχνά αυτοί οι αιώνιοι έρωτες συνήθως είναι απαγορευμένοι και κρατούν για λίγους μήνες γιατί ένας από τους δυο είτε πεθαίνει, είτε αυτοκτονεί. Βλέπε Ρωμαίος και Ιουλιέτα.
Στις ταινίες από την άλλη το «χάπυ έντ» συνήθως είναι και το «εντ» καθώς η ταινία τελειώνει όταν ο Ρίτσαρντ Γκιρ πάει να πάρει την Τζούλια Ρόμπερτς με ένα μπουκέτο λουλούδια. Δε μας δείχνει τι γίνεται μετά. Στην πραγματική σχέση. Τι γίνεται άραγε μέσα στο σπίτι; Τι γίνεται όταν χρειάζεται να διαχειριστούν δυο παιδιά, λογαριασμούς, ΕΝΦΙΑ. Πώς είναι αυτή η δυνατή αγάπη σε αυτές τις συνθήκες;
Μια ένδειξη του πώς θα μπορούσε να είναι, είναι το Μαντάμ Μποβαρύ, όπου η πλούσια κόρη Emma Rouault, παντρεύεται τον φτωχό αλλά όμορφο γιατρό μόνο για να συνειδητοποιήσει πως η παντρεμένη ζωή δεν έχει την ένταση που περίμενε και πως οι καθημερινές δουλειές την βυθίζουν στην πλήξη. Μέχρι που φυσικά γνωρίζει έναν άλλο χωρικό και ζει τον (απαγορευμένο) έρωτα ξανά. Στο τέλος βέβαια και η Emma αυτοκτονεί…
Τα τραγούδια, τα ποιήματα, όλα μας μιλούν για μια κατάσταση συνήθως ανεκπλήρωτου έρωτα αλλά πολύ λίγα μας περιγράφουν μια ώριμη σχέση και το τι πραγματικά συμβαίνει εκεί.
Είμαστε απροπόνητοι
Είμαστε απροπόνητοι, λοιπόν, για το πώς να διαχειριζόμαστε μια ισότιμη σχέση ενηλίκων. Έχουμε πρότυπα για τον έρωτα αλλά όχι για μετά. Έτσι μοιραία εφαρμόζουμε τα ίδια πρότυπα και στη συνέχεια. Περιμένουμε από τον σύντροφό μας να είναι καλός, τρυφερός, αρρενωπός, θυληκός, να μας αγαπάει ακριβώς όπως είμαστε, να αγαπάει όλα μας τα ψεγάδια, να μας το εκδηλώνει συχνά, να μη μας θεωρεί δεδομένους, να μας καταλαβαίνει μόνο με μια ματιά, να να να. Γιατί έτσι είναι ωραία να ερωτεύεσαι. Ξέρουμε λοιπόν τι σημαίνει να μας αγαπάνε. Ξέρουμε πώς είναι να αγαπιόμαστε. Ή πώς θα έπρεπε να είναι…
Ξέρουμε να αγαπάμε;
Όποιος έχει διαβάσει έστω και λίγο ψυχολογία γνωρίζει ότι ο τρόπος του κάθε ανθρώπου να αγαπάει είναι μοναδικός και πολύ προσωπικός. Αγαπάμε με τον τρόπο που είχαμε συνδεθεί με τους γονείς μας (ή τον σημαντικότερο φροντιστή μας για να χρησιμοποιήσω ψυχολογικούς όρους). Αν ο γονιός μας, μας υποτιμούσε, τότε το να μας υποτιμούν είναι για εμάς αγάπη. Αν ο γονιός μας ήταν απών τότε η απουσία και η έλλειψη είναι για μας αγάπη. Αν ο γονιός μας ήταν βίαιος, τότε η βία είναι για εμάς αγάπη. Αν ο γονιός μας ήταν στοργικός, τότε η στοργή είναι για μας αγάπη. Αυτό το πρότυπο έμαθε ο ψυχισμός μας, αναγκαστικά το ίδιο θα εφαρμόσει και στην πράξη.
Όταν λοιπόν, σχετιστούμε όλοι θα φέρουμε τα παιδικά μας εγχειρίδια και θα συμπεριφερθούμε όπως μας έχουν διδάξει τα γονεϊκά πρότυπα. Αναγκαστικά. Δε γίνεται αλλιώς. Ο άλλος απέναντί μας όμως, θα κρίνει αν τον αγαπάμε με βάση τα χολυγουντιανά πρότυπα. Και αντίστοιχα κι εμείς εκείνους. Όταν συγκρίνονται χολυγουντιανά με γονεϊκά πρότυπα, όπως σίγουρα καταλαβαίνετε, τα γονεϊκά θα υπολείπονται σε σχέση με αυτά των ταινιών. Έτσι θα πιστεύουμε ότι δε μας αγαπάει ο άλλος. Αντίστοιχα και εκείνος θα πιστεύει ότι κι εμείς δεν τον αγαπάμε. Αυτό συμβαίνει διότι οι άνθρωποι δεν ξέρουμε να αγαπάμε. Ξέρουμε όμως να αγαπιόμαστε, όπως είπαμε πιο πριν.
Αγάπη στην πράξη
Ποια είναι η αγάπη στην πράξη; Η αγάπη είναι μια δεξιότητα που χρειάζεται να μάθουμε. Δεν είναι κάτι το έμφυτο. Η έμφυτη αγάπη είναι αυτή που μας έμαθαν οι γονείς μας. Χρειαζόμαστε να προπονηθούμε στη δεξιότητα αυτή και να τη μάθουμε όπως μαθαίνουμε όλα τα άλλα πράγματα στη ζωή μας.
Στην πράξη για μια πετυχημένη σχέση χρειάζεται να γνωρίζω πως έχω κάποια θέματα τα οποία θα επηρεάσουν τη σχέση και θα την κάνουν να αποκλίνει από τη χολυγουντιανή εκδοχή της.
Στην πράξη για μια πετυχημένη σχέση χρειάζεται να γνωρίζει και ο σύντροφός μου ότι έχει κάποια θέματα.
Στην πράξη για μια επιτυχημένη σχέση χρειάζεται να έχουμε τη διάθεση να επικοινωνήσουμε τις διαφορετικότητές μας και να δούμε πώς θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τα δικά μας πρότυπα. Πρότυπα τα οποία θα απέχουν αναγκαστικά από τα ουτοπικά, μη ρεαλιστικά πρότυπα των βιβλίων, των ταινιών, των τραγουδιών και των ποιημάτων.
Και δεν πειράζει που θα απέχουν. Γιατί τα δικά μας θα είναι αληθινά, όχι ψεύτικα. Ας μη συγκρινόμαστε με τα πρότυπα τα οποία μόνο λίγους μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε. Ας μη συγκρίνουμε με τα πρότυπα τα οποία μόνο λίγους μπορούν να κάνουν να φαίνονται οι σύντροφοί μας. Ας φτιάξουμε με τον σύντροφό μας από κοινού τα δικά μας, που θα συνδυάζουν τους δικούς μας μοναδικούς τρόπους να αγαπάμε.
